เยี่ยมแบบกัลยาณมิตร ก้าวผ่านเช็คลิสต์สู่การเสริมพลัง
ศ.ดร.เสรี วงศ์พิศ กล่าวขณะที่มาเยี่ยมว่า “สิ่งที่หมอทำเป็นกระบวนทัศน์สุขภาพใหม่ เดิมเราเอาวิทยาศาสตร์เป็นศูนย์กลางในจักรวาล แต่ปัจจุบันต้องนำภูมิรู้ของชาวบ้านมาช่วยด้วย เนื่องจากความรู้ไม่ได้จำกัดอยู่ในวิทยาศาสตร์อย่างเดียว” การเยี่ยมของ ศ.ดร.เสรี ครั้งนั้น เป็นการเยี่ยมที่เปลี่ยนแปลงชีวิตของผมอย่างมากที่สุด การเยี่ยม มีพลังในการเปลี่ยนแปลงคน เปลี่ยนความรู้สึกที่มีต่อตัวผู้ถูกเยี่ยม เปลี่ยนความเข้าใจที่คิดเพียงว่าเป็นแค่ความสนใจส่วนตัว เปลี่ยนเป็นความรู้อันยิ่งใหญ่กอบกู้ฟื้นฟูภูมิปัญญาชาวบ้าน ความหมายของงานในชีวิตเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง
ในการพัฒนาระบบบริการสาธารณสุข การปล่อยให้โรงพยาบาลหรือสถานบริการทำงานโดยใช้ปัจจัยภายในขององค์กรเพียงอย่างเดียว องค์กรจะไม่มีการพัฒนา จำเป็นต้องมีคนภายนอกเข้ามามีปฏิสัมพันธ์ เข้ามาเยี่ยมสำรวจ มาให้คำแนะนำ ช่วยสนับสนุน การพัฒนาองค์กรบนเส้นทางคุณภาพจึงจะมีความอย่างยั่งยืน ซึ่งในปัจจุบันมีความคิดที่จะมีการเปลี่ยนวิธีการทำงานของผู้เยี่ยมสำรวจ จะเปลี่ยนเป็นแบบใด แบบเดิมเป็นอย่างไร จะเห็นจุดอ่อนแบบเดิมได้ชัดขนาดไหน พัฒนาให้ดีขึ้นกว่าเดิมไปสู่แบบใหม่ได้อย่างไร ติดตามต่อไปใน Session นี้
ดร.นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์
เล่าประสบการณ์ การเยี่ยมเสริมพลัง ที่ทำให้เกิดจุดเปลี่ยนสำคัญของชีวิต โดยเล่าถึง เมื่อครั้งที่จบเป็นแพทย์ฝึกหัดทำงานที่โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา ปฏิบัติงานตรวจรักษา ด้านการควบคุมโรค การส่งเสริมสุขภาพฯลฯ ซึ่งสมัยนั้นงานสาธารณสุขมูลฐานเป็นนโยบายหลักของกระทรวง ในขณะที่ตรวจรักษาผู้ป่วยจำนวนหนึ่งที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลก็เกิดความสงสัยว่า กรณีชาวบ้านที่ป่วย แต่ไม่มารับการรักษาที่โรงพยาบาล มีการดูแลรักษาตัวเองที่บ้านอย่างไร ท่านได้ไปเยี่ยมบ้านผู้ป่วยกับทีมสุขภาพ และได้พบว่าภูมิปัญญาชาวบ้านเป็นเรื่องที่น่าสนใจ ได้เขียนบทความการแพทย์พื้นบ้านกับภูมิปัญญาชาวบ้านและลงตีพิมพ์ในวารสารต่างๆ ซึ่งในสมัยนั้นคำวา ภูมิปัญญาชาวบ้าน ยังไม่เคยมีลงในบทความ ณ ช่วงเวลานั้น และได้รับเชิญไปเป็นอาจารย์พิเศษสอนนักศึกษาแพทย์ที่มหาวิทยาลัยต่างๆ ได้รับเชิญเป็นวิทยากรบรรยาย ได้รับการเยี่ยมดูงาน จากสถาบันต่างๆ และมีการตรวจเยี่ยมจากสาธารณสุขนิเทศ ซึ่งท่านคิดว่าการมาเยี่ยมแต่ละครั้งที่ผ่านมาเป็นเรื่องปกติ
ดร.เสรี กล่าวว่า “สิ่งที่หมอทำเป็นกระบวนทัศน์สุขภาพใหม่ เดิมเราเอาวิทยาศาสตร์เป็นศูนย์กลางในจักรวาลแต่ปัจจุบันไม่ได้แล้ว ต้องเอาภูมิความรู้ของชาวบ้านมาช่วยด้วย เนื่องจากความรู้ในโลกนี้ไม่ได้จำกัดอยู่ในวิทยาศาสตร์อย่างเดียว”
ดาวน์โหลดที่นี่…ฟรี เยี่ยมแบบกัลยาณมิตร ก้าวผ่านเช็คลิสต์สู่การเสริมพลัง
ถอดบทเรียน พัชรีย์ ยิ้มขาวผ่อง
ตำแหน่ง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการพิเศษ (งานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน) โรงพยาบาลสระบุรี
Photo by Jenelle Hayes on Unsplash
