เทคโนโลยีเปลี่ยนไว เราจะรับมืออย่างไรดี
“ดิจิตอล” เป็นเรื่องของคนและเทคโนโลยีร่วมกันสร้างความสามารถแข่งขัน ปัจจัยความสำเร็จของเทคโนโลยีย่อมมาจากส่วนที่ไม่ใช่เทคโนโลยี
“ในยุคเศรษฐกิจดิจิตอล คำว่า การเปิดเผย (openness) เป็นคำสำคัญที่จะนำมาซึ่งโอกาส และความเป็นไปได้ นำไปสู่ การไว้วางใจ (TRUST)”
เทคโนโลยีดิจิตอลต่างๆ ในปัจจุบันก้าวหน้าไปมาก ตัวอย่างเช่น 4G และ 5G เป็นต้น คนไทยใช้เทคโนโลยีได้ดี ประเทศไทยติดอันดับ 1 ใน 3 ของผู้ใช้บริการ Facebook มากที่สุด ติดอันดับประเทศต้นๆ ในโลกที่ใช้ you tube เป็นประเทศที่ใช้ line เป็นอันดับ 2 ของโลกรองจากประเทศญี่ปุ่น ปัญหาที่สำคัญคือ เราจะได้ประโยชน์จากเทคโนโลยีพวกนี้อย่างไร คนไทยมีบัญชี Facebook 40 ล้านบัญชี ทุกๆ วินาที คนไทยกำลังสร้าง content บน platform ของ Facebook และมีคนไทยอีกจำนวนมากที่อ่าน content ของคนไทยที่สร้างไว้ ข้อมูลเหล่านี้เก็บไว้ บน platform ของ Facebook ที่ประเทศสิงคโปร์ ปัจจุบันการใช้ Internet บนโทรศัพท์มือถือผ่าน fiber ต่างๆ ต้องผ่าน platform ที่ประเทศสิงคโปร์ Facebook ได้ประโยชน์จากข้อมูลที่เก็บไว้ไปวิเคราะห์มากมาย การแนะนำเส้นทางจาก google map รายละเอียดและความซับซ้อนมากขึ้น ในอนาคตมนุษย์มีปฏิสัมพันธ์กันเครื่องจักรมากขึ้น นั่นคือพฤติกรรมคนที่เปลี่ยนแปลงไปจากในอดีต
เทคโนโลยีเป็นเรื่องของ ICT ซึ่งมีกำแพง 3 อย่าง ดังนี้ กำแพงแรก เทคโนโลยีเป็นเรื่องของคนสมัยใหม่ คนสมัยเก่าไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง กำแพงที่ 2 เทคโนโลยี ICT ต้องมีเงินมากพอสมควร และ กำแพงที่ 3 ICT เป็นเรื่องของคนที่ต้องมีความรู้ สิ่งที่น่าประหลาดใจ หลังจากปี ค.ศ. 1995 เป็นต้นมา ICT ปรับเข้าสู่ดิจิตอล ไม่ใช่เป็นเรื่องของการเปลี่ยนเทคโนโลยี แต่เป็นเรื่องของเทคโนโลยีที่เข้าถึงได้ง่าย เป็นเรื่องของคนที่ใช้เทคโนโลยี
คำว่า “ดิจิตอล” ในปัจจุบันมิได้มีเพียงความหมายทางเทคโนโลยีเท่านั้น แต่กลับขยายวงกว้างที่ส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงในการใช้ชีวิตของผู้คนทั่วโลก การมาถึงของยุค “ดิจิตอล” นำมาสู่การเปลี่ยนแปลงบริบทใหม่ทั้งทางด้านสังคมและเศรษฐกิจ “ดิจิตอล” มิได้หมายถึงการนำเทคโนโลยีที่ล้ำหน้าและทันสมัย มาแทนผู้คนที่ไม่สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีได้ อาจเป็นความเข้าใจผิดว่าเทคโนโลยีเป็นเรื่องของคนยุคใหม่ คนที่มีการศึกษาและคนที่มีรายได้เพียงพอ ความเข้าใจเหล่านั้นเป็นสิ่งที่สร้างการกีดขวางระหว่างคนกับเทคโนโลยี แต่ “ดิจิตอล” เป็นเรื่องของคนและเทคโนโลยีร่วมกันสร้างความสามารถในการแข่งขัน ปัจจัยความสำเร็จของเทคโนโลยีย่อมมาจากส่วนที่ไม่ใช่เทคโนโลยี คนในยุคดิจิตอลต้องเข้าใจว่าเทคโนโลยีดิจิตอลเป็นเพียงเครื่องมือที่มีความสามารถและยืดหยุ่นมากขึ้น รวมทั้งราคาที่ถูกลงและการใช้งานที่ง่ายมากขึ้น คนจะเป็น ปัจจัยสำคัญที่ ต้องมีความเข้าใจในเทคโนโลยีและมีการพัฒนาศักยภาพตนเองควบคู่กับเทคโนโลยี ซึ่งจะสร้างความเข้มแข็งภายใต้บริบทใหม่ในการแข่งขันได้
วิทยากรได้ยกตัวอย่าง เรื่องของชีวิตประจำวัน เช่น กิจวัตรประจำวันของคนเราเมื่อตื่นนอนตอนเช้า ต้องเปิดอ่านข่าวจาก Facebook หรือ line ปัจจุบันพฤติกรรมการเข้าร้านหนังสือเพื่อซื้อหนังสือลดลง พฤติกรรมของผู้ใช้เปลี่ยน รูปแบบสังคม รูปแบบธุรกิจเปลี่ยน และรูปแบบผู้ใช้เปลี่ยน ตรงกับคำว่า “digital transformation” และ “digital disruption”
ปัจจุบัน ICT เปลี่ยนเป็นดิจิตอล กำแพงทั้ง 3 อย่างที่เคยมี ถูกทลายหมด ประชากรทุกกลุ่มอายุสามารถเข้าถึงดิจิตอลได้ง่าย เงินไม่ใช่ปัจจัยหลักในการเข้าถึงดิจิตอล การศึกษาไม่ได้ส่งผลต่อการเข้าถึงดิจิตอล ไม่ว่าเรียนอะไรก็ได้สามารถเข้าถึงดิจิตอลได้ สามารถใช้ line หรือ WhatsApp ได้
เพื่อความเข้าใจเรื่องดิจิตอลให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น วิทยากรได้ยกตัวอย่าง เหตุการณ์ที่วิทยากรขับรถไปนอกเมืองตามถนนราชพฤกษ์ในวันหยุดเพื่อซื้อศาลามาไว้ในสวน พบว่าบริเวณข้างทางมีรถกะบะคันหนึ่งที่บรรทุกศาลาอยู่หลังรถ โดยมีเจ้าของเป็นคุณลุงสูงอายุ วิทยากรต้องการซื้อศาลาแบบอื่นที่ไม่ใช่แบบที่มีอยู่ จึงได้ถามคุณลุงคนขาย คำตอบที่ได้รับ คือ คุณลุงชี้ไปที่กระดาษที่มีเบอร์โทรศัพท์และพูดขึ้นว่า “mem เบอร์ผมไว้สิ เดี๋ยวขึ้น line แล้วลุงจะส่งภาพมาให้ เลือกแบบเสร็จ กลับถึงบ้าน share location มาด้วยนะ เดี๋ยวจะส่งของให้” คุณลุงจบปริญญาเอกวิศวกรรมการสื่อสาร สรุปว่า ดิจิตอลเป็นเรื่องของคนที่รู้จักใช้เทคโนโลยี ไม่ใช่เรื่องของเทคโนโลยีอีกต่อไป ปัจจุบัน มีการกล่าวถึง 5G และมีการเข้าใจผิดว่า 5G คือ 4G ที่เร็วขึ้น แต่ในความเป็นจริงไม่ได้เป็นไปตามนั้น
เทคโนโลยี 3G และ 4G เป็นเรื่องของการดูหนังฟังเพลงที่เร็วขึ้นจริง แต่เทคโนโลยี 5G มุ่งเน้นถึงธุรกิจ โครงสร้างพื้นฐานของประเทศนั้นๆ มูลค่าของ 1 bit หน่วยที่ส่งข้อมูล ถ้าใช้ส่งดูหนัง จะเป็น 4G หากจะเพิ่มมูลค่ามากกว่าเป็นเรื่องของ 5G เป็นต้น นอกจากนี้วิทยากรได้ยกตัวอย่างกรณีของแพทย์และอาจารย์มหาวิทยาลัยมหิดล บริษัทฯ กระทรวงต้องการใช้เทคโนโลยี 5G เพื่อทดสอบ test film CT brain scan ถ้าผู้ป่วยมีเลือดออกในสมอง การรักษาต้องแข่งกับเวลา ภายใน 30 นาที เนื่องจากกรุงเทพมีปัญหาเรื่องการจราจร จึงได้นำเครื่อง CT brain scan ให้บริการโดยใช้รถบัส 3 คัน จอดกระจายรอบๆ กรุงเทพ ถ้ามีผู้ป่วยที่สงสัยภาวะเลือดออกในสมองจะส่งตัวผู้ป่วยไปเช็คอาการที่รถดังกล่าว เพื่อทำ CT brain scan แล้วจึงส่งภาพไปที่ศูนย์กลางการรักษาที่โรงพยาบาลศิริราช ดังนั้นเริ่มการรักษาตั้งแต่ผู้ป่วยอยู่ในรถบัส ความต้องการของแพทย์ คือ ต้องการภาพ CT brain scan ที่รวดเร็ว มีรายละเอียด แต่ยังพบปัญหาคือ ภาพไม่ชัดเจน ระบบ networkที่มีควบคุมคุณภาพไม่ได้ ทั้งนี้เนื่องจาก ปัจจุบันเครือข่าย network ของคนไทย 90 ล้านเลขหมายใช้ข้อมูล network ส่งลงด้านล่างมากกว่าส่งข้อมูลไปข้างบน หมายความว่าภาพที่ได้จะไม่ค่อยชัดแต่ตอบสนองด้านความเร็วของการส่งข้อมูล เพราะต้องการ speed สูงๆ ในการดูหนังฟังเพลง ดังนั้น network จะไม่สามารถส่งข้อมูลกลับไปได้ดีนัก หากนำ network 4G มาใช้มักจะเกิดปัญหาติดขัดเกิดการสะดุดในการใช้งาน ยุค 5G จึงตอบโจทย์ว่าทำอย่างไรให้ระบบ network สามารถตอบสนองการใช้งานในสถานการณ์ที่แตกต่างกันได้ดี โดยมีความหน่วงดีขึ้น ดังนั้นการที่จะนำ 5G ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างไร เป็นการออกแบบโครงสร้างเพื่อใช้ในกิจการต่างๆ ดิจิตอล เป็นเรื่องของคนที่รู้จักใช้เทคโนโลยี
ดาวน์โหลดที่นี่…ฟรี เทคโนโลยีเปลี่ยนไว เราจะรับมืออย่างไรดี
ถอดบทเรียน ปฏิการ ดิสนีเวทย์
ตำแหน่ง ผู้ช่วยศาสตราจารย์ (พิเศษ) โรงพยาบาลหาดใหญ่
