สถิติด้านภาวะหมดไฟในการทำงาน (Burnout) ของกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ในประเทศสิงคโปร์พบว่า
- 37.8% รายงานว่ารู้สึกหมดแรงทางอารมณ์ (emotional exhaustion)
- 29.7% ประสบภาวะไม่เห็นคุณค่าในผู้ป่วย และ/หรือความห่างเหินจากผู้ป่วย (depersonalization detachment from patients)
- 55.5% ขาดความรู้สึกประสบความสำเร็จส่วนบุคคล
- 43.9% ของบุคลากรทางการแพทย์ประสบภาวะหมดไฟในการทำงาน
ทั้งนี้พบว่าการสำรวจหลังการระบาดของโควิด 19 พบว่าอาการหมดแรงทางอารมณ์ลดลงเล็กน้อย แต่การขาดความรู้สึกประสบความสำเร็จส่วนบุคคลกลับเพิ่มสูงขึ้น
ผลกระทบของภาวะหมดไฟในการทำงานต่อความปลอดภัยของผู้ป่วย:
จากการศึกษาแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญระหว่างภาวะหมดไฟในการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์กับประเด็นดังต่อไปนี้:
- ความผิดพลาดในการวินิจฉัยและกระบวนการทางการแพทย์เพิ่มขึ้น
- ประสิทธิภาพการทำงานของแพทย์และพยาบาลลดลง
- คุณภาพการดูแลผู้ป่วยลดลง
การให้ความสำคัญของความปลอดภัยทางจิตใจ
ผู้บรรยายได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของความปลอดภัยทางจิตใจ ซึ่งช่วยให้บุคลากรกล้าพูดถึงข้อผิดพลาดโดยไม่ต้องกลัวการตำหนิ โดย SingHealth ใช้การแบ่งประเภทความปลอดภัยทางจิตใจดังนี้:
- ความปลอดภัยในการเป็นส่วนหนึ่งของทีม (Inclusion safety) – รู้สึกสบายใจที่จะเป็นส่วนหนึ่งของทีม
- ความปลอดภัยในการเรียนรู้ (Learner safety) – รู้สึกปลอดภัยในการถามคำถามและเรียนรู้จากข้อผิดพลาด
- ความปลอดภัยในการมีส่วนร่วม (Contributor safety) – รู้สึกปลอดภัยในการแบ่งปันความคิดและมีส่วนร่วม
- ความปลอดภัยในการท้าทาย (Challenge safety) – รู้สึกปลอดภัยในการท้าทายความคิดของผู้อื่น
การรับมือกับพฤติกรรมไม่สุภาพและการละเมิด
ผู้บรรยายได้ชี้ให้เห็นถึงการมีอยู่ของพฤติกรรมที่ไม่สุภาพ (หยาบคาย) และการละเมิดจากผู้ป่วยต่อบุคลากรทางการแพทย์โดย SingHealth ได้วางนโยบายและแนวทางการดำเนินการเพื่อการรับมือกับพฤติกรรมไม่สุภาพและการละเมิดดังนี้
- จำแนกระดับความรุนแรงของการละเมิดจากผู้ป่วย
- โปรแกรมฝึกอบรมบุคลากรในการจัดการกับพฤติกรรมก้าวร้าว
- โปรแกรมสนับสนุนบุคลากรที่ประสบกับการละเมิด
- นโยบายไม่ยอมรับการละเมิดจากผู้ป่วย
นอกจากนี้ SingHealth ได้ผลักดันการดำเนินการในโครงการที่สำคัญดังนี้
- Joy at Work Task Force นำโดยประธาน SingHealth มุ่งสร้างวัฒนธรรมที่ส่งเสริมสุขภาพและลดภาวะหมดไฟในการทำงานของบุคลากร
- Leadership Development Programs สร้างผู้นำที่มีความสามารถในการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่สนับสนุนสร้างเสริมภาวะผู้นำของบุคลากร
- Team Joy Program ฝึกอบรมผู้นำทีมในการส่งเสริมความสุภาพ การชื่นชม และนโยบายเชิงบวกภายในทีมของตน
- Work-life Balance Initiatives ความพยายามในการสร้างสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงานรับมือกับภาระงาน โดยเฉพาะบุคลากรทางการแพทย์ที่จบใหม่ เพื่อป้องกันภาวะหมดไฟในการทำงาน
- Staff Wellness Programs โปรแกรมส่งเสริมสุขภาพของบุคลากร รวมถึงการปฏิบัติสมาธิ บริการสนับสนุนสุขภาพจิต และศูนย์ดูแลบุคลากร
ผลลัพธ์การดำเนินงาน
SingHealth รายงานว่าอัตราภาวะหมดไฟในการทำงานโดยรวมลดลงหลังจากนำมาตรการเหล่านี้มาใช้แต่อย่างไรก็ตามองค์กรให้ความสำคัญในการประเมินและติดตามในส่วนของ Staff Empathy และ Personal Accomplishment เพิ่มเติมต่อไป นอกจากนี้ผู้บรรยายได้เน้นย้ำถึงความต่อเนื่องในการดำเนินมาตรการเชิงรุกเพื่อรับมือกับสุขภาพของบุคลากร เนื่องจากความซับซ้อนของงานด้านการดูแลสุขภาพมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
กล่าวโดยสรุป บุคลากรทางการแพทย์ที่ประสบภาวะเหนื่อยหน่ายและความเครียดอาจนำไปสู่ความคลาดเคลื่อนทางการแพทย์และเป็นอันตรายต่อผู้ป่วย ภาวะผู้นำที่มุ่งเน้นสุขภาพของบุคลากรจึงเป็นสิ่งสำคัญ กลยุทธ์ที่ประสบความสำเร็จของ SingHealth ได้แก่ การฝึกอบรมผู้นำ โปรแกรมต่างๆ ตอบสนองความต้องการของบุคลากรแต่ละกลุ่ม การลดภาระงานของบุคลากรทางการแพทย์จบใหม่ และมาตรการป้องกันการละเมิดจากผู้ป่วย ความพยายามเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าการให้ความสำคัญกับสุขภาพของบุคลากรสามารถปรับปรุงการดูแลผู้ป่วยได้เป็นอย่างดี
ถอดบทความโดย ภก. ทรงศักดิ์ ทองสนิท
