สมดุลแห่งสุขภาพกายและใจ: พื้นฐานสำคัญของชีวิตที่มีคุณภาพ
ในเวทีเสวนาที่อำนวยการโดย พญ.ปิยวรรณ ลิ้มปัญญาเลิศ ผู้อำนวยการสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) ได้เชิญตำนานนักกีฬาวอลเลย์บอล 7 เซียน และบุคลากรทางการแพทย์มาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมองเกี่ยวกับความสำคัญของสุขภาพกายและใจ โดยเฉพาะสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ที่ต้องทำงานหนักอย่างต่อเนื่อง
ความสัมพันธ์ระหว่างสุขภาพกาย และสุขภาพใจเป็นสิ่งที่แยกจากกันไม่ได้ เมื่อร่างกายแข็งแรง จิตใจก็จะเข้มแข็งตามไปด้วย ในทางกลับกัน จิตใจที่มั่นคงก็จะเป็นแรงขับเคลื่อนให้เราดูแลร่างกายได้อย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในวิชาชีพที่ต้องรับผิดชอบชีวิตผู้อื่น การมีสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรงจึงไม่ใช่เพียงเรื่องส่วนตัว แต่ยังส่งผลต่อประสิทธิภาพในการให้บริการผู้ป่วยอีกด้วย
ออกกำลังกาย: เสริมสร้างร่างกายและจิตใจที่แข็งแรง
การออกกำลังกายเป็นกุญแจสำคัญในการเสริมสร้างความแข็งแรงของร่างกาย ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ทำให้มีความอดทนและสามารถรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ที่ต้องทำงานในสภาวะความกดดันสูงและต้องใช้ร่างกายอย่างต่อเนื่อง
อย่างไรก็ตาม หลายคนมักเผชิญกับความท้าทายในการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นความรู้สึกขี้เกียจหรือความลังเลใจ วิธีการเอาชนะความรู้สึกเหล่านี้คือการปรับเปลี่ยนมุมมอง:
- มองการออกกำลังกายไม่ใช่เพียงเพื่อตัวเองเท่านั้น แต่เป็นการดูแลร่างกายให้แข็งแรงเพื่อสามารถดูแลผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจนและสร้างแรงจูงใจที่มีความหมายสำหรับตนเอง
- หากิจกรรมการออกกำลังกายที่ชื่นชอบและสนุก เพื่อให้รู้สึกว่าเป็นกิจกรรมที่ต้องการทำ ไม่ใช่สิ่งที่ถูกบังคับ
การดูแลสุขภาพจิต: รักษาสมดุลในโลกที่เต็มไปด้วยความกดดัน
สุขภาพจิตเป็นอีกด้านหนึ่งที่สำคัญไม่น้อยไปกว่าสุขภาพกาย โดยเฉพาะสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ที่ต้องเผชิญกับความเครียดและความกดดันจากการทำงานอยู่เสมอ การดูแลสุขภาพจิตสามารถทำได้หลายวิธี:
- เลือกบริโภคสื่อที่สร้างสรรค์ – หลีกเลี่ยงการเสพสื่อที่มีเนื้อหาเชิงลบหรือก่อให้เกิดความเครียด
- ฝึกการ “อ่านแต่ไม่อิน” – เรียนรู้ที่จะรับรู้ข้อมูลโดยไม่ให้ส่งผลกระทบต่อจิตใจมากเกินไป
- หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับคนที่มีพลังงานลบ – พยายามรักษาระยะห่างจากสิ่งแวดล้อมที่บั่นทอนสุขภาพจิต
- หาเวลาพักผ่อนและทำกิจกรรมที่ชื่นชอบ – สร้างสมดุลระหว่างการทำงานและชีวิตส่วนตัว
ข้อคิดและกำลังใจจากตำนานนักกีฬาวอลเลย์บอล
การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างนักกีฬาวอลเลย์บอลทีมชาติไทยและบุคลากรทางการแพทย์ได้สะท้อนให้เห็นความคล้ายคลึงกันในแง่ของความทุ่มเทและความรับผิดชอบต่อส่วนรวม โดยนักกีฬาแต่ละท่านได้ฝากข้อคิดและกำลังใจไว้ดังนี้:
วิลาวัณย์ อภิญญาพงศ์ (กิ๊ฟ)
“บุคลากรทางการแพทย์ไม่ต่างจากนักกีฬาทีมชาติ เราไม่ได้ทำงานเพื่อตัวเองเท่านั้น แต่เพื่อคนอื่นด้วย เมื่อรู้สึกเหนื่อยหรือถูกวิจารณ์ ให้นึกถึงนักวอลเลย์บอลทีมชาติไทย ว่าเราไม่ได้ท้อหรือถูกต่อว่าเพียงคนเดียว จงภูมิใจในหน้าที่ที่ทำ เพราะไม่ใช่ว่าใครก็ทำได้ ทนและก้าวข้ามความท้อแท้ไปให้ได้ แต่สิ่งที่จะทำให้เราต่อสู้ได้ คือความแข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ”
มลิกา กันทอง (ปู)
“อาจมีคนคาดหวังให้เราทำอะไรให้ดี ให้สมบูรณ์แบบ แต่ในความเป็นจริงไม่มีใครสมบูรณ์แบบไปทุกอย่าง ก่อนที่จะให้มีใครมาให้กำลังใจเรา อยากให้ทุกคนให้กำลังใจตัวเองก่อน ขอให้เข้มแข็ง สู้ และทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด”
วรรณา บัวแก้ว (นา)
“อยากให้บุคลากรทางการแพทย์ทุกท่านภูมิใจในตัวเอง เหมือนที่พวกเราภูมิใจในการรับใช้ประเทศชาติ ทุกท่านก็เป็นหนึ่งในนั้น ที่ดูแลคนทั้งประเทศ”
รัศมีแข ฟ้าเกื้อล้น
“บุคลากรทางการแพทย์ทุกคนมีมูลค่ามาก ต้องรู้จักคุณค่าของตนเอง อยากให้ทุกคนรักษาสุขภาพให้แข็งแรง ขอให้ภูมิใจในอาชีพและในตนเอง ทุกคนมีคุณค่าต่อคนไทยทุกคน”
มุมมองจากบุคลากรทางการแพทย์
ผศ.นพ.ภูริพงศ์ จันทิมา ได้แบ่งปันมุมมองจากประสบการณ์ในฐานะแพทย์ว่า “นอกจากกายสำคัญแล้ว ใจเราก็สำคัญด้วย ควรสร้างสมดุลทั้งสองอย่าง เมื่อเจออะไรที่กระทบจิตใจ อย่าลืมความตั้งใจของเราที่มีต่อผู้ป่วย เมื่อไรที่คิดว่าเราไม่มีคุณค่า หรือมีคนด้อยค่าเรา อย่าลืมว่าเราอาจเป็นโลกทั้งใบของใครหลายๆ คนได้”
บทสรุป: การสร้างสมดุลเพื่อชีวิตที่มีคุณภาพ
การดูแลสุขภาพกายและจิตใจอย่างสมดุลและต่อเนื่องเป็นสิ่งสำคัญสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ ผู้ซึ่งต้องทุ่มเทแรงกายแรงใจในการดูแลผู้อื่น การเรียนรู้จากประสบการณ์ของนักกีฬาระดับชาติช่วยให้เห็นว่า การทำงานเพื่อส่วนรวมต้องอาศัยทั้งความแข็งแกร่งของร่างกายและความเข้มแข็งของจิตใจ
ในยามที่รู้สึกท้อแท้หรือขาดแรงจูงใจ ให้นึกถึงว่างานที่ทำมีคุณค่าและความหมายต่อผู้อื่นมากเพียงใด รวมทั้งให้ความสำคัญกับการดูแลตนเองไม่น้อยไปกว่าการดูแลผู้อื่น เพราะการมีสุขภาพที่ดีทั้งกายและใจไม่เพียงแต่ช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีเท่านั้น แต่ยังเป็นพื้นฐานสำคัญที่ทำให้สามารถมอบการดูแลที่ดีที่สุดให้กับผู้ป่วยและสังคมได้อย่างยั่งยืน
ภญ. ปัทมวรรณ โกสุมา เรียบเรียง
คำสำคัญ (Keywords):
สุขภาพกายและใจ, บุคลากรทางการแพทย์, การออกกำลังกาย, การดูแลสุขภาพจิต, แรงบันดาลใจ, สมดุลชีวิต, วอลเลย์บอลทีมชาติไทย, healthcare wellness, work-life balance, mental health for healthcare professionals
