โดยศ.ดร.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา
2P Safety อาจดูเหมือนเป็นเรื่องยากและซับซ้อนสำหรับโรงพยาบาล วันนี้ ศ.ดร.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา ได้ให้ข้อคิดและชวนให้ทำเรื่องยาก แต่เป็นเรื่องดีดี ที่อยากให้ทำ ผ่านการบรรยายในช่วงเวลาสั้น ๆ ดังนี้
“คำว่ายาก หมายถึง สามารถทำได้ แต่ต้องใช้ความพยายาม”
ศ.ดร.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา
การทำสิ่งที่ยากให้ประสบความสำเร็จนั้น ขึ้นอยู่ที่การปรับมุมมองต่อปัญหาหรือโจทย์ที่มี การที่เรามองหาโอกาสที่เป็นไปได้ และลงมือทำ รวมทั้งเรียนรู้ที่จะเติบโตจากความผิดพลาด จะทำให้เราพัฒนาและประสบความสำเร็จตามเป้าหมายได้ ไม่มีอะไรที่เราทำไม่ได้ “If you think you can, you can”
การเปลี่ยนจากเรื่องยาก สู่การทำได้ (ดี) ต้องเริ่มจากการกำหนดเป้าหมายร่วมกันให้ชัดเจนเพื่อให้ทุกคนมีจุดยึดเดียวกัน โดยไม่ตีกรอบทางความคิด และเป้าหมายนั้นต้องท้าทาย เป็นไปได้ สุดท้ายควรมองถึงผลประโยชน์เพื่อส่วนรวม ร่วมด้วย จึงจะสร้างคุณค่าให้องค์กร แต่ทั้งนี้ในการทำงานร่วมกันกับคนหลากหลาย การจะคาดหวังให้แต่ละคนทำงานด้วยกระบวนการเดียวกันเพื่อผลลัพธ์เดียวกันนั้นเป็นไปไม่ได้ เพราะแต่ละคนมีความแตกต่าง การจะทำงานให้สำเร็จจึงต้องอาศัยการสร้างทีมที่มีความไว้ใจ (trust) โดยเริ่มจากเชื่อมั่นในตัวเองว่าเรามีความสามารถทำได้ (trust yourself) และหมั่นศึกษาหาความรู้พัฒนาตัวเอง เปิดใจให้กว้างและฝึกการเป็นผู้ฟังที่ดี ยอมรับว่าเราไม่ได้เก่งทุกเรื่อง จึงต้องฝึกเป็นผู้ที่ได้รับความช่วยเหลือบ้าง อย่ามีอัตตามากเกินไป ไม่ปล่อยให้ความกลัวว่าจะทำผิดหรือล้มเหลวเป็นอุปสรรคต่อการค้นพบความสามารถในตนเอง ที่สำคัญอย่าลืมที่จะเป็นตัวของตัวเองในด้านที่ดี ๆ จากนั้นเราต้องฝึกที่จะเชื่อมั่นในผู้อื่น (trust on others) เพราะอย่างไรก็ตาม องค์กรจะพัฒนาได้ต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจของคนในองค์กร (collaboration) การแก้ปัญหาที่แตกต่างกัน อาจต้องการทักษะที่แตกต่างกันในการจัดการ หากทุกคนทุ่มเทความรู้ความสามารถ แลกเปลี่ยนความเห็นด้วยการสื่อสารกันอย่างมีประสิทธิภาพ ตรงจุดชัดเจนและจริงใจ ภายใต้การยอมรับนับถือซึ่งกันและกัน ปัญหาหรืองานเหล่านั้นมันย่อมสามารถแก้ไขได้ ซึ่งเมื่อในองค์กรมีความเชื่อมั่นในกันและกันแล้ว จะเกิดการทำงานที่มีประสิทธิภาพ สามารถขับเคลื่อนองค์กรไปข้างหน้าได้อย่างรวดเร็ว โดยที่บุคลากรไม่ต้องเหนื่อย แต่สนุกกับงาน แล้วการได้รับความเชื่อมั่นจากบุคคลภายนอกหรือผู้รับบริการจะตามมา (trusted by others)
2P safety ในโรงพยาบาล ที่เป็นเรื่องยาก แต่ทำได้ ถึงแม้ปัญหาหรืออุปสรรคมีโอกาสเกิดได้เสมอ เราต้องคอยให้กำลังใจซึ่งกันและกัน และเมื่อมีข้อขัดแย้ง ต้องเรียนรู้ที่จะให้อภัย โดยไม่จำเป็นต้องรอคำขอโทษ ความรักความสามัคคีจึงจะเกิดในองค์กร ซึ่งการเรียนรู้จากปัญหาเป็นอีกสิ่งที่จะทำให้เกิดการพัฒนา แต่จะทำอย่างไรให้คนในองค์กรกล้าที่จะรายงานปัญหาที่เกิดขึ้น เพื่อนำมาแก้ไขและป้องกันการเกิดซ้ำต่อไป 2P safety ในโรงพยาบาล ต้องการ 2 เรื่องที่สำคัญ ได้แก่ national reporting and learning system การแบ่งปันข้อมูลปัญหาและแนวทางการแก้ไขโดยที่ไม่เปิดเผยแหล่งที่มาของข้อมูล น่าจะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ในวงกว้าง อีกหนึ่งประเด็นที่สำคัญ patient involvement in patient safety and care คือการมีส่วนร่วมของผู้รับบริการ โดยเฉพาะในการดูแลรักษาผู้ป่วยและญาติ ซึ่งมีมิติของจิตใจเข้ามาเกี่ยวข้อง หากเรายังไม่ได้นำผู้ป่วยและญาติเข้ามาเกี่ยวข้องในกระบวนการรักษา แต่บอกว่าบริการที่ให้อยู่นั้นดีแล้ว เราอาจจะยังไม่เห็นมุมบางมุม หรือปัญหาที่ซ่อนอยู่ก็เป็นได้ สิ่งสำคัญในการทำเรื่องยาก ให้ทำได้ ต้องอาศัยการปรับทัศนคติของคนในองค์กร
