การพัฒนาบุคลากรถือเป็นหัวใจสำคัญที่องค์กรต้องให้ความสำคัญในการขับเคลื่อนสู่ความสำเร็จอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะในยุคที่องค์กรต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา แนวคิด “พิมพ์เขียวการพัฒนาบุคลากร” (Human Resource Development Blueprint: HRD Blueprint) จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในการกำหนดทิศทาง และวิธีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้เกิดประสิทธิผลสูงสุด แล้ว HRD Blueprint นั้นแตกต่างจาก HR 4.0 หรือ HR 5.0 อย่างไร วันนี้จะมาเล่าให้ฟัง
HRD Blueprint คือ แนวทางการพัฒนาบุคลากรที่เป็นระบบ และมีความต่อเนื่อง ครอบคลุมบุคลากรทุกคนในองค์การ โดยบุคลากรจะได้รับการพัฒนาอย่างสมดุลในทุกด้าน เพื่อตอบสนองการเติบโต และการเปลี่ยนแปลงขององค์การในอนาคต อีกทั้งสอดรับกับแนวคิดการพัฒนาองค์การอย่างยั่งยืน
(ศ.ดร.จิรประภา อัครบวร)
แนวคิด HRD Blueprint ประกอบด้วยการกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน อาทิ การพัฒนาสมรรถนะในการทำงาน การเสริมสร้างค่านิยม และวัฒนธรรมองค์กร การส่งเสริมความก้าวหน้าในอาชีพ และการดูแลสุขภาพกายใจ และสมดุลชีวิตของพนักงาน ทั้งนี้เราต้องมองภาพ Human Resource Development แบบองค์รวม เมื่อคนในองค์กรพัฒนาแล้วองค์กรก็ต้องพัฒนาด้วย รวมถึงต้องมีการสร้างกรอบแนวคิดว่าแต่ละคนจะต้องได้รับการพัฒนาอะไร เพื่อไม่ให้การพัฒนาคนในองค์กรมีทิศทางไปอย่างสะเปะสะปะ โดยหลักในการทำ HRD Blueprint ประกอบด้วย 6 ข้อ ได้แก่
A: ความครอบคลุม BP ต้องครอบคลุมบุคลากรทุกคนในองค์กร
B: ความเป็นระบบ และต่อเนื่อง BP เป็นแนวทางการพัฒนาบุคลากรอย่างเป็นระบบ และมีความต่อเนื่องตั้งแต่บุคลากรแรกเข้าจนกระทั่งออกจากองค์กร
C: ความเชื่อมโยงกับงาน HR ด้านอื่น ๆ BP ควรจัดทำอยู่บนฐานที่เชื่อมโยงการพัฒนาบุคลากรกับงานทรัพยากรมนุษย์ด้านอื่น ๆ เช่น การสรรหา และคัดเลือก การประเมินผลงาน การจ่ายผลตอบแทน และสวัสดิการ เป็นต้น
D: บูรณาการการพัฒนาอย่างสมดุลและยั่งยืน BP ควรนำเสนอแนวทางการพัฒนาบุคลากรที่บูรณาการในทุก ๆ ด้าน เพื่อการพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืน
E: กรอบด้านงบประมาณ BP ควรจัดทำภายใต้กรอบที่มีการจัดสรรงบประมาณที่สอดคล้องกัน
F: การใช้ข้อมูลและเทคโนโลยี BP ควรจัดทำโดยใช้ข้อมูล และเทคโนโลยีเพื่อติดตามการพัฒนาบุคลากร
*BP = Blueprint
การพัฒนาคนในองค์กรนั้นต้องมีความครอบคลุมบุคลากรในทุกระดับ ทรัพยากรที่จะใช้ในการพัฒนาบุคลากรควรพิจารณาเป็นลำดับรอง เปรียบเทียบกับการสร้างบ้าน ทุกคนต้องการบ้านที่สมบูรณ์ มีห้องครบ ส่วนจะใช้วัสดุอะไรสร้างนั้นจึงค่อยมาพิจารณากัน
ขั้นตอนสำคัญในการจัดทำ HRD Blueprint ประกอบด้วยการเข้าใจทิศทาง และความต้องการขององค์กร การเข้าใจบุคลากร และบริบทการทำงาน การออกแบบเป้าหมายการพัฒนา การรวบรวมเครื่องมือและหลักสูตรที่มีอยู่ ระบุช่องว่างของการพัฒนา และสุดท้ายคือการติดตาม และประเมินผลอย่างเป็นระบบโดยใช้ข้อมูลสารสนเทศ
ในการจัดทำ HRD Blueprint สามารถแบ่งกลุ่มบุคลากรได้โดยขึ้นอยู่กับผู้จัดทำ เช่น ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารระดับกลาง หัวหน้างาน วิชาชีพเฉพาะ และฝ่ายปฏิบัติการ เพื่อให้การพัฒนาตอบสนองต่อความต้องการเฉพาะกลุ่มอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้ตัวอย่างโครงร่างการทำ HRD Blueprint ดังรูป
ตัวอย่างรูปแบบของ HRD Blueprint อาจรวมถึงหลักสูตร และกิจกรรมต่างๆ เช่น หลักสูตรพัฒนาภาวะผู้นำ การเตรียมความพร้อมสู่ตำแหน่งบริหาร การจัดการความเครียด และสุขภาพจิต และกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเอง เช่น ระบบ E-learning และแผนการพัฒนาตนเอง (Individual Development Plan: IDP)
“Management by Fact ไม่ใช้อารมณ์ในการออกแบบ ในการพัฒนา”
ผลลัพธ์ที่คาดหวังจากการนำ HRD Blueprint มาใช้ คือการที่บุคลากรมีความรู้ ทักษะ และสมรรถนะที่เพิ่มขึ้น มีการแสดงออกพฤติกรรมที่นำไปใช้ในการทำงานได้จริง และสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อองค์กรในระยะยาว นำไปสู่ความยั่งยืนทั้งในระดับบุคคล และองค์กร
การใช้ HRD Blueprint จึงถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้องค์กรสามารถเตรียมความพร้อมบุคลากรในการเผชิญความเปลี่ยนแปลง และเติบโตอย่างยั่งยืนในองค์กรของท่าน
“Blueprint ที่ดีที่สุดไม่มี แต่ Blueprint ที่นำมาใช้และสามารถประเมินผลได้จริง คือ Blueprint ที่ดีที่สุด”
อ.ภก.บรรณสรณ์ เตชะจำเริญสุข ผู้ถอดความ
