การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัย ต้องอาศัย ความร่วมมือ ทุกฝ่าย องค์กร
ประสบความสำเร็จ ยั่งยืน
วัฒนธรรมความปลอดภัย: หัวใจสำคัญสู่ความสำเร็จ
วัฒนธรรม เปรียบเสมือนรากฐานที่หล่อเลี้ยงให้ “องค์กร” ให้เติบโตงอกงาม เปรียบเสมือน “รหัสพันธุกรรม”
ฝังลึกในองค์กร ส่งผลต่อวิธีคิด พฤติกรรม และการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น
วัฒนธรรมความปลอดภัย เป็นผลของ “ค่านิยม เจตคติ การรับรู้ สมรรถนะ และแบบแผนพฤติกรรม”
ของทั้งองค์กรและบุคคล ส่งผลต่อ “ความมุ่งมั่น วิถีการทำงาน และความสามารถในการจัดการด้านสุขภาพและความปลอดภัย” ในองค์กร สามารถจำแนกได้เป็น 3 ด้านหลัก
- Physiological Aspects “ผู้คนรู้สึกอย่างไร” ค่านิยม เจตคติ การรับรู้ ของผู้คน
- Behavioral Aspects “ผู้คนทำอะไร” การกระทำและพฤติกรรมเกี่ยวกับความปลอดภัย
- Situational Aspects “องค์กรทำอะไร” นโยบาย ระเบียบปฏิบัติ โครงสร้างองค์กร ระบบบริหาร
แนวทางขับเคลื่อนวัฒนธรรมความปลอดภัย
- ใช้ผลลัพธ์ (Results) ขับเคลื่อนวัฒนธรรม การใช้ผลลัพธ์เพื่อขับเคลื่อนวัฒนธรรมความปลอดภัยเป็นกลยุทธ์ที่เน้นการกำหนดเป้าหมายและวัดผลของการดำเนินงานในด้านความปลอดภัยอย่างชัดเจน ทำให้ทุกคนในองค์กรมีความรู้สึกมีส่วนร่วมและมุ่งมั่นที่จะบรรลุเป้าหมายเหล่านั้น เป็นวิธีที่ช่วยสร้างวัฒนธรรมที่ทุกคนตระหนักถึงความสำคัญของความปลอดภัยและทำงานร่วมกันเพื่อปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
- ทฤษฎีสะกิดพฤติกรรม (Nudge Theory) การตัดสินใจของเราถูกขับเคลื่อนโดยสองระบบคิดที่ทำงานพร้อมกัน: ระบบอัตโนมัติที่ทำงานได้รวดเร็วแต่ไม่ต้องใช้ความตระหนักรู้มากนัก และระบบสะท้อนที่ใช้การวิเคราะห์มากกว่า ซึ่งช่วยให้ระบบอัตโนมัติเลือกตัวเลือกที่ปลอดภัยมากขึ้นโดยไม่ต้องตระหนักถึงมัน หรือ
กระตุ้นระบบสะท้อนให้ทำงานในเวลาที่เหมาะสมเพื่อสร้างการตอบสนองที่ดีกว่า เป็นวิธีที่ช่วยให้มีพฤติกรรมความปลอดภัยที่ดีขึ้นโดยธรรมชาติ
- Culture Hacking เป้าหมายคือการหาจุดอ่อนในวัฒนธรรมองค์กรและใช้ความคิดสร้างสรรค์เพื่อหาวิธีการที่ดีกว่าในการเปลี่ยนแปลง วิธีนี้เน้นการสร้างการเปลี่ยนแปลงเล็กๆ น้อยๆ ที่สามารถสะสมผลกระทบใหญ่และช่วยให้วัฒนธรรมความปลอดภัยในองค์กรดีขึ้น โดยใช้ทรัพยากรที่จำกัด Culture Hacking ช่วยให้ผู้คนเห็นความเป็นไปได้ใหม่ๆ และอ้างอิงจากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจริงเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับการปรับปรุงต่อไป
เทคนิคและเครื่องมือที่ใช้ Culture Hacking มีดังนี้
- Employee Pulse Survey: การสำรวจความคิดเห็นของบุคคลากรอย่างต่อเนื่องช่วยให้ทราบถึงความกังวล
และความต้องการด้านความปลอดภัย ทำให้องค์กรสามารถดำเนินการปรับปรุงได้อย่างทันท่วงที - CEO Swap: การแลกเปลี่ยนผู้บริหารเข้าไปทำงานในหน้าที่ต่างๆ ช่วยให้ผู้บริหารเข้าใจความท้าทายใน
การรักษามาตรฐานความปลอดภัย และสามารถเห็นถึงจุดที่ต้องปรับปรุง - Telephone Greeting: การใช้การทักทายทางโทรศัพท์เป็นโอกาสในการส่งเสริมความปลอดภัย เช่น
การแจ้งเตือนเกี่ยวกับข้อควรระวังสำคัญหรือข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพ - Stars and Spoons: ใช้เป็นกลยุทธ์ในการชื่นชมหรือตักเตือนพนักงานที่ปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย
- Pranking, Practical Joke: อาจต้องใช้ด้วยความระมัดระวังในสถานพยาบาล เพราะความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญที่สุด อาจเน้นไปที่กิจกรรมที่สร้างความสนุกสนานแต่ไม่ทำให้เกิดความเสี่ยง
- Meeting Hack: ปรับปรุงวิธีการประชุมให้มีประสิทธิภาพ เช่น การจัดประชุมสั้นๆ ที่มุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงความปลอดภัย
- One on One Meeting: การประชุมตัวต่อตัวช่วยให้พนักงานสามารถแบ่งปันความกังวลและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับความปลอดภัยโดยตรงกับผู้บริหาร
- Safety Brief: การสรุปข้อมูลความปลอดภัยอย่างสม่ำเสมอ เช่น ก่อนเริ่มงานแต่ละวัน ช่วยให้ทุกคนอยู่ในความตระหนักเกี่ยวกับความปลอดภัย
- Friday 15: ใช้เวลา 15 นาทีในวันศุกร์เพื่อทบทวนความปลอดภัยในสัปดาห์นั้น และวางแผนเพื่อปรับปรุงความปลอดภัยในสัปดาห์ถัดไป
- Post-discharge Telephone Call: โทรศัพท์ติดตามผู้ป่วยหลังจากจำหน่าย เพื่อตรวจสอบสุขภาพและความปลอดภัยของพวกเขา ช่วยป้องกันการกลับเข้าโรงพยาบาล
- Symptom Diaries / Personal Record / Health Passport: ใช้สำหรับบันทึกอาการประจำวัน ประวัติสุขภาพ และข้อมูลสำคัญอื่นๆ ของผู้ป่วย เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ทีมงานสามารถติดตามและประเมินผลการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- Ask Me 3 (ขอถาม 3 ข้อ ขอหมออธิบาย 3 ประเด็น): เป็นแนวทางที่ ให้ผู้ป่วยถามคำถาม 3 ข้อสำคัญเกี่ยวกับสภาพหรือการรักษาของพวกเขา เพื่อความเข้าใจที่ดีขึ้นและการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพของตน
- Code H (Help): เป็นระบบหรือโค้ดที่ออกแบบมาเพื่อให้พนักงานสามารถขอความช่วยเหลือได้ทันทีเมื่อเผชิญกับสถานการณ์ที่ยากลำบากหรือวิกฤต ช่วยเสริมสร้างความรู้สึกของความปลอดภัยในที่ทำงาน
- My Board: บอร์ดส่วนบุคคลที่พนักงานสามารถใช้เพื่อแสดงเป้าหมาย, ความสำเร็จ, หรือข้อมูลสำคัญอื่นๆ เกี่ยวกับงานหรือการดูแลผู้ป่วย เพื่อส่งเสริมการสื่อสารและความโปร่งใสในทีม
- Daily Huddle: การประชุมสั้นๆ ทุกวันเพื่อแชร์ข้อมูลสำคัญ, ประเด็นที่ต้องแก้ไข, และเพื่อส่งเสริมความเป็นหนึ่งเดียวของทีม
- Sit with Your Team: แนวทางที่ส encourages ให้ทีมงานทำงานใกล้ชิดกัน เพื่อเสริมสร้างการสื่อสารและการทำงานร่วมกัน
- Book Allowance: การให้งบประมาณสำหรับการซื้อหนังสือหรือทรัพยากรการเรียนรู้อื่นๆ เพื่อส่งเสริมการพัฒนาทักษะและความรู้ของพนักงาน
- Lunch Roulette: กิจกรรมที่สุ่มให้พนักงานจากแผนกต่างๆ ได้รับประทานอาหารกลางวันด้วยกัน เพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์และการทำงานข้ามฝ่าย
- Actionable Culture Hacks: การดำเนินการหรือแนวทางปฏิบัติที่เจาะจงเพื่อเปลี่ยนแปลงหรือปรับปรุงวัฒนธรรมองค์กรอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิผล
เทคนิคและเครื่องมือเหล่านี้ที่ใช้ในการ Culture Hacking มีความหลากหลายและครอบคลุมหลายด้าน ตั้งแต่การสร้างความตระหนักด้านความปลอดภัยไปจนถึงการเสริมสร้างความร่วมมือและการสื่อสารภายในทีม การใช้งานเทคนิคเหล่านี้อย่างมีสติและเหมาะสมกับบริบทของแต่ละองค์กรจะช่วยให้สามารถปรับปรุงวัฒนธรรมองค์กรได้อย่าง
มีประสิทธิผล ทำให้บุคคลากรมีความสุขมากขึ้นในการทำงาน รวมถึงเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการด้านสุขภาพ
แก่ผู้ป่วย
การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในสถานพยาบาลเป็นกระบวนการที่สำคัญเพื่อให้ทุกคนในองค์กรเข้าใจและรับผิดชอบต่อความปลอดภัยของตนเองและผู้อื่น ขั้นตอนและแนวทางที่สามารถใช้ในการสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัย
สร้างบรรยากาศที่ยอมรับความเปลี่ยนแปลง: สร้างบรรยากาศที่เปิดกว้างและยอมรับการเปลี่ยนแปลง โดยทุกคนรับผิดชอบในการรักษาความปลอดภัยและมีส่วนร่วมในการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
ส่งเสริมการแบ่งปันข้อมูลเรื่องความปลอดภัย: สร้างการสนับสนุนในการแลกเปลี่ยนข้อมูลและประสบการณ์เกี่ยวกับความปลอดภัยระหว่างบุคคลากร และสร้างช่องทางที่เข้าถึงสารสนเทศที่สะดวกและรวดเร็ว
การกำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับความปลอดภัย: การให้ข้อมูลชัดเจนและเข้าใจง่ายเกี่ยวกับนโยบายความปลอดภัย มาตรการ และกระบวนการที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ทุกคนสามารถปฏิบัติตามได้อย่างมั่นใจ
สนับสนุนและส่งเสริมการเรียนรู้เกี่ยวกับความปลอดภัย: สนับสนุนการอบรมและการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับความปลอดภัยให้แก่เจ้าหน้าที่ทุกคน เพื่อให้พวกเขามีความคิดระมัดระวังและมีความชำนาญในการปฏิบัติตามมาตรฐาน
การแสดงตัวอย่างจากผู้นำ: ผู้นำสามารถแสดงตัวอย่างให้เห็นถึงความสำคัญของความปลอดภัยโดยการทำในตัวอย่างเช่น การปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยและการสนับสนุนทรัพยากร
การรับฟังและแก้ไขปัญหา: สร้างช่องทางสำหรับการรับฟังข้อเสนอแนะและรายงานปัญหาเกี่ยวกับความปลอดภัย และดำเนินการแก้ไขปัญหาอย่างทันท่วงที
การประเมินผลและปรับปรุง: ประเมินผลและปรับปรุงการดำเนินงานเกี่ยวกับความปลอดภัยอย่างต่อเนื่อง
การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยที่มีประสิทธิภาพในสถานพยาบาลต้องมีการมอบหมายความรับผิดชอบและการร่วมมือจากทุกฝ่าย รวมถึงการรับฟังและการกระทำจากผู้นำด้านบนลงมือทำในตัวอย่างที่ดีเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับทุกคนในองค์กรและผู้รับบริการ
ผู้ถอดบทเรียน นางสาววรรษวรรณ กระต่ายจันทร์
หัวหน้างานถ่ายทอดทางการพยาบาล สถาบันโรคผิวหนัง
